طب اسلامی در واقع، به جنبه های پزشکی و درمانی در مواردی اطلاق می‌شود که در دوران شروع اسلام و بعد از آن توسط آیات، روایات و احادیث به مردم انتقال پیدا کرده است. این آموزش‌ها مواردی اعم از شیوه‌ی غذا خوردن، نوع طبخ، شیوه‌های طبخ و حتی استفاده از نوع ظروف برای سلامتی و در مواردی برای درمان را در برمی گیرد.
امروزه و بعد از گذشت قرن‌ها دانشمندان به دلایل علمی زیادی در رابطه با صحت موارد توصیه شده در طب اسلامی رسیده اند.
سه منظر بررسی شده ظروف در طب اسلامی
در واقع طب اسلامی از سه منظر به ظروفی که در آن غذا طبخ می‌شود توجه دارد و اگر این ظروف از این سه نظر، کیفیت مطلوبی را به دست آورند مورد تاکید و تایید طب اسلامی واقع می‌شوند.
- جنبه اول مورد نظر در طب اسلامی، استفاده از ظروفی است که در واکنش کمتری با موادی که درون آن ها پخت می شوند، می‌باشد. در واقع اگر در ساخت ظروف، از موادی استفاده شود که در هنگام حرارت دیدن ناشی از پخت غذا، املاح یا یون هایی از ظرف جدا شوند، این ظروف برای پخت و پز مناسب نمی‌باشد. البته شایان ذکر است که در مواردی برخی ظروف با آزاد کردن مقدار کمی از یون‌های مورد نیاز بدن، می‌توانند به جبران آن‌ها در بدن بپردازند اما اگر این مقدار بیشتر از میزان کمبود بدن باشد، امکان بروز انواع مسمومیت، و بیماری های حاد از جمله سرطان را شاهد خواهیم بود.
- جنبه دومی که طب اسلامی در رابطه با ظروف مربوط به پخت و پز به آن آن می‌پردازد، این است که ظرف استفاده شده بتواند علاوه بر اینکه حرارت ملایمی را منتقل کند، میزان حرارات یکسانی را نیز توزیع کند. در واقع این مهم بر کیفیت و مزه غذا تاثیر مثبتی خواهد داشت.
- جنبه سوم و مورد اهمیت موارد، مربوط به ایمنی و بهداشت ظروف استفاده شده در پخت و پز است. ظرف مورد استفاده هر چه میزان آلودگی جذبی کمتری داشته باشد و هم چنین زودتر و راحت‌تر از آلودگی پاک شود، امتیاز بیشتری خواهند داشت.
نظر طب اسلامی درباره انواع ظروف
- از نظر طب اسلامی، ظروف سنگی دارای کیفیت بالایی می‌باشند و تاثیر مطلوبی روی غذا خواهند داشت. در رابطه با انواع ظروف و دیگ‌های سنگی، روایات متعددی از ائمه وجود دارد که نسبت به پخت و پز در ظروف سنگی سخت تاکید شده است. در رواتی معروف از امام صادق (ع) ایشان در محلی به کوه سختی رسیدند و در آن بعد از دیدن سنگ مرغوب آن، دستور دادند از سنگ آن کوه، دیگ هایی تراشیده شود تا غذایشان را درون آن دیگ طبخ کنند.
- ظروف چینی در طب اسلامی نیز مورد تایید می‌باشند. در روایاتی پیامبر اکرم (ص) علاوه بر توصیه به خوردن غذا در ظروف چینی، آن را از پاکیزه‌ترین ظروف برشمرده‌اند.
- طبق روایات پیامبر اکرم (ص) از ظروف سفالین استفاده می‌کردند و استفاده از آن در طب سنتی منعی ندارد.
- ظروف مسی و روی در طب اسلامی در صورتی که درست و اصولی قلع اندود شوند، منعی ندارند، اما چون این ظروف در اثر حرارت یون‌های مس و روی را به سرعت در غذا آزاد می کنند، اگر این یون‌ها بیشتر از حد نیاز بدن باشند یا حاوی سرب باشند، می‌تواند پس از مدتی در کبد رسوب کند و فرد را دچار مشکلات و بیماری‌هایی نماید.
- به طور کلی ظروف فلزی از دیرباز مورد استفاده در طبخ و نگهداری غذا قرار گرفته اند. این ظروف به دلیل آزاد کردن یون های خاص، در مواردی به دلیل آزاد کردن یون‌ها به درون غذا، مورد تاکید و توصیه طب اسلامی قرار گرفته اند. از میان این ظروف تاکید بیشتر روی ظروف آهنی، به این دلیل که یون آهن را به بدن وارد می کند، شده است. البته باید در مورد این گونه ظروف دقت کرد که دچار زنگ زدگی نشوند، زیرا در این صورت مضر و برای سلامتی انسان خطرناک خواهند شد.
- ظروف نقره و طلا در طب اسلامی به دلیل گران بودن و جنبه فاخر بودن آن از نظر پیشوایان دینی مورد توصیه نیست. امروزه دلایل علمی خصوصاً در رابطه با اکسید شدن ظروف نقره وجود دارد. نقره عنصری به سرعت واکنش‌زا است و می تواند به سرعت در محیط و در تماس با مواد غذایی اکسید شود. امروز ظروف نه بصورت نقره کامل بلکه به صورتی که روکشی از نقره داشته باشند، بیشتر به صورت تزئیینی در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرند.
